psikoseksüel gelişim kuramı ne demek?

Psikoseksüel gelişim kuramı, Sigmund Freud'un insan cinsel gelişimini açıklamak için geliştirdiği bir kuramdır. Freud'a göre, insanlar doğduklarında içgüdüsel bir cinsel enerjiye sahiptir ve bu enerji yaşam boyunca farklı evrelerde ifade edilir.

Freud'a göre, psikoseksüel gelişim süreci beş evreden oluşur:

1. Oral Evre (0-1 yaş): Bu evrede bebeklerin büyük bir kısmı dünyayı ağızlarıyla keşfeder. Ağızla beslenme ve emme eylemi zevk sağlar. Bu dönemde bebekler, ağızlarından alacakları hazzı ararlar ve herhangi bir sıkıntılı deneyim bu dönemde kalıcı etkilere yol açabilir.

2. Anal Evre (1-3 yaş): Bu evrede çocuklar idrar yapma ve tuvalet alışkanlıklarını öğrenirler. Kontrol ve bağımsızlık geliştirmeye başlarlar. Tuvalet eğitimi ve dışkılama süreci zevk sağlar. Çocuklar, dışkılarını tutmak veya boşaltmak konusunda kontrol sahibi olma konusunda stres yaşayabilirler.

3. Falik Evre (3-6 yaş): Bu evrede cinsel ilgi ve farkındalık artar. Çocuklar cinsel organlarıyla oynamaya merak duyarlar. Bu dönemde çocuklar, babalarına karşı rakip olarak hissederler ve Oedipal kompleks olarak adlandırılan bir süreç yaşarlar. Kız çocukları da bu dönemde "Elektra kompleksi" olarak adlandırılan bir süreç yaşarlar.

4. Latent Evre (6-12 yaş): Bu evre, cinsel enerjinin uykuda olduğu bir dönemdir. Çocuklar cinsellikle ilgili düşüncelerden ve duygulardan uzaklaşır ve cinsel enerjilerini başka faaliyetlere yönlendirirler.

5. Genital Evre (12 yaş ve üzeri): Bu evrede ergenlik dönemi başlar ve cinsel enerji yeniden canlanır. Ergenler, cinsel arzularını diğer insanlarla ilişkilerde ve romantik ilişkilerde ifade etmeyi öğrenirler.

Freud, bu evrelerde herhangi bir sorun yaşanması durumunda kişilikte kalıcı sorunlara yol açabileceğini savunmuştur. Freud'un psikoseksüel gelişim kuramı, insan cinselliğinin yaşamın erken dönemlerinde başladığını ve bu dönemlerde deneyimlenen zevk ve sıkıntıların yetişkinlikteki cinsel davranışları etkileyebileceğini öne sürer. Bu kuram, Freud'un diğer kuramlarıyla birlikte psikanalitik teorisinin temel taşlarından biridir. Ancak, günümüzde bazı eleştirilere maruz kalmış ve bilimsel olarak doğrulanamamış olduğu söylenmektedir.